Dyskopatia szyjna to jedno z częściej diagnozowanych schorzeń układu kostnego kręgosłupa. Polega na stopniowej degeneracji krążków międzykręgowych w odcinku szyjnym, która może prowadzić do ucisku na korzenie nerwowe i rdzeń kręgowy. W efekcie pacjent doświadcza bólu, sztywności oraz objawów neurologicznych. Zapraszam do przeczytania artykułu, w którym znajdziesz szczegółowe informacje dotyczące przyczyn i objawów tego schorzenia, a także bezoperacyjnych metod leczenia dyskopatii szyjnej.

Co to jest dyskopatia kręgosłupa szyjnego?

Dyskopatia szyjna to schorzenie, które polega na zmianach degeneracyjnych krążka międzykręgowego w odcinku szyjnym. Innymi słowy jest to stopniowe zużywanie się lub osłabienie struktury dysków kręgosłupa. Występuje najczęściej na poziomie C5-C6.

Dyskopatia kręgosłupa szyjnego może mieć postać:

  • Zwyrodnień, w przebiegu których powstają narośla kostne zwane osteofitami kręgosłupa. Jeśli są niewielkie i nie uciskają nerwów, to najczęściej nie wywołują żadnych objawów.
  • Wypukliny szyjnej, w której jądro miażdżyste (środkowa, galaretowata część) krążka wysuwa się poza swoją fizjologiczną granicę, ale nie przerywa zewnętrznej warstwy, czyli pierścienia włóknistego.
  • Przepukliny szyjnej, mającej postać worka przepuklinowego. Jest nimfragment jądra miażdżystego, który przemieścił się poza granice krążka i przerwał pierścień włóknisty. Przepuklina może uciskać nerwy, a jeśli osiąga duże rozmiary – nawet rdzeń kręgowy.

Dyskopatia szyjna – przyczyny

Jedną z głównych przyczyn dyskopatii szyjnej jest starzenie się układu kostnego. Wraz z wiekiem krążki międzykręgowe stopniowo tracą zawartość wody i elastyczność, co powoduje:

  • spłaszczenie oraz zmniejszenie zdolności do amortyzacji ruchów,
  • zwiększenie podatności na pęknięcia i powstanie przepukliny.

Procesy te nasilają się zazwyczaj po 40. roku życia i są szczególnie istotne u osób prowadzących siedzący tryb życia lub narażonych na przeciążenia kręgosłupa.

Dyskopatia odcinka szyjnego kręgosłupa może również rozwinąć się pod wpływem urazów mechanicznych i mikrourazów. Wypadki komunikacyjne, takie jak uraz „smagnięcia biczem” (whiplash), mogą prowadzić do nagłych uszkodzeń struktur kręgosłupa. Z kolei powtarzające się mikrourazy wynikające z codziennych przeciążeń, np. podczas dźwigania ciężarów lub wykonywania gwałtownych ruchów, mogą powodować stopniowe niszczenie krążków międzykręgowych.

Dyskopatia szyjna może również wynikać z:

  • przewlekłego przeciążenia wynikającego z nieprawidłowej postawy,
  • predyspozycji genetycznych,
  • wad postawy.

Dyskopatia szyjna – objawy

Dyskopatia kręgosłupa szyjnego objawia się przede wszystkim bólem w odcinku szyjnym, który jest szczególnie odczuwany podczas odchylenia głowy i jej rotacji, a także jako ból w okolicy łopatki. Może także promieniować do barku, ramienia, a nawet dłoni, stąd określany jest jako rwa barkowa lub rwa ramienna. Oprócz tego nasila się przy dłuższym utrzymywaniu głowy w jednej pozycji, np. podczas pracy przy komputerze, czytania czy korzystania z telefonu.

Dolegliwościom bólowym mogą towarzyszyć uczucie sztywności szyi oraz silne napięcie mięśni karku, przypominające kręcz szyi. Wiele osób skarży się także na bóle głowy pochodzenia szyjnego, które zaczynają się w okolicach karku i promieniują ku górze.

Pozostałe objawy, które mogą wystąpić w przebiegu dyskopatii szyjnej to:

  • mrowienie i drętwienie w obrębie ramion, dłoni i palców,
  • osłabienie siły mięśniowej kończyn górnych (głównie mięśnia dwugłowego i trójgłowego ramienia),
  • uczucie ciężkości rąk i trudności z precyzyjnymi ruchami, np. pisaniem czy chwytaniem przedmiotów,
  • zawroty głowy i zaburzenia równowagi,
  • zaburzenia czucia w obrębie kończyn górnych,
  • w cięższych przypadkach zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca, a w najcięższych – paraliż kończyn dolnych.

Dyskopatia kręgosłupa szyjnego – diagnostyka

Podstawą diagnostyki dyskopatii odcinka szyjnego kręgosłupa jest wywiad lekarski. Szczegółowa rozmowa z pacjentem o charakterze i lokalizacji bólu, jego nasileniu i ewentualnych objawach towarzyszących pozwala ukierunkować diagnostykę. Ważne jest również ustalenie okoliczności, w których pojawiają się objawy.

Kolejnym etapem jest badanie fizykalne, podczas którego ortopeda przeprowadza ocenę ruchomości odcinka szyjnego kręgosłupa oraz sprawdza reakcje nerwowe, siłę mięśniową i odruchy. Aby mieć pewność diagnostyczną, konieczne są badania obrazowe takie jak:

  • RTG (rentgen) – umożliwia ocenę ogólnego stanu kręgosłupa oraz obecności osteofitów, jest najbardziej pomocny na wczesnym etapie schorzenia,
  • MRI (rezonans magnetyczny) – badanie obrazowe pokazujące stan krążków międzykręgowych, obecność przepukliny i ucisk na nerwy,
  • CT (tomografia komputerowa) – wysoce dokładnie obrazujące stan struktur kostnych badanie, które jest pomocne, gdy pozostałe badania obrazowe nie dostarczają wszystkich informacji na temat stanu kręgosłupa,
  • W niektórych przypadkach lekarz może zlecić badanie elektromiograficzne (EMG), aby sprawdzić, czy występują zaburzenia przewodzenia nerwowego spowodowane uciskiem na nerwy.

Dyskopatia kręgosłupa szyjnego – leczenie

Dyskopatia odcinka szyjnego kręgosłupa może być leczona za pomocą fizjoterapii, która jest zalecana jako pierwsza linia postępowania w przypadkach o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu objawów. Polega m.in. na ćwiczeniach wzmacniających i rozluźniających, mobilizacji stawów kręgosłupa, a także trakcji szyjnej zmniejszającej ucisk na korzenie nerwowe.

W przypadku wystąpienia stanu zapalnego oraz bólu, który nie reaguje na doustną farmakoterapię, wykonuję precyzyjną iniekcje przeciwzapalną do stawów kręgosłupa. Jej celem jest zmniejszenie stanu zapalnego oraz obrzęku, co prowadzi do zmniejszenia ucisku na korzenie nerwowe i ustąpienia dolegliwości bólowych. Zastrzyk przeciwzapalny jest skuteczne w objawach rwy ramiennej, wypuklinie i przepuklinie bez deficytów neurologicznych, takich jak niedowłady.

W przypadku silnych objawów rwy barkowej, a także zaburzeń czucia lub osłabienia mięśni kończyny górnej, można wykonać zastrzyk nadtwardówkowy, który:

  • wypłukuje substancje zapalne,
  • przerywa przewodzenie sygnału bólowego,
  • zmniejsza obrzęk uciskający korzenie nerwowe.

Profilaktyka dyskopatii szyjnej

W gabinecie bardzo często przypominam pacjentom, że w zapobieganiu dyskopatii szyjnej bardzo ważna jest dbałość o szczegóły w codziennych nawykach. Oto najważniejsze wskazówki:

  • Utrzymuj głowę w linii prostej z kręgosłupem, szczególnie podczas korzystania z komputera czy smartfona.
  • Co 30–40 minut rób regularne przerwy podczas pracy siedzącej – wstań, przeciągnij się, wykonaj kilka prostych ćwiczeń mobilizujących szyję i ramiona.
  • Wzmacniaj mięśnie stabilizujące szyję, które mogą pomóc utrzymywać prawidłowe ustawienie szyi.
  • Zadbaj o ergonomię snu. Poduszka powinna wspierać naturalną krzywiznę kręgosłupa szyjnego. Najlepiej sprawdzi się poduszka anatomiczna dopasowana do twojej pozycji spania.
  • Regularnie podejmuj aktywność fizyczną – spaceruj, pływaj lub uprawiaj jogę. Jednocześnie staraj się unikać forsownych ćwiczeń bez odpowiedniego przygotowania i rozgrzewki.