Przepuklina piersiowa nie jest tak spektakularna jak kontuzja sportowa ani tak oczywista jak złamanie. Mimo to jej skutki mogą być równie dotkliwe, wpływając na mobilność, postawę, a nawet sposób oddychania. W świecie przepuklin to mniej znany „krewny” przepukliny lędźwiowej, ale nie mniej problematyczny. Jak rozpoznać przepuklinę piersiową, co odpowiada za jej powstanie i jakie formy leczenia mogą przynieść ulgę?

Czym jest przepuklina piersiowa?

Przepuklina piersiowa jest fragmentem jądra miażdżystego (wewnętrznej części krążka międzykręgowego), który wydostał się poza obszar kręgu do światła kanału kręgowego. Powodem wysunięcia się dysku są przeciężenia, mikrourazy lub procesy degeneracyjne kręgosłupa, które osłabiają strukturę pierścienia włóknistego i powodują dyskopatię krążka międzykręgowego.

Powstały w ten sposób worek przepuklinowy może uciskać nerwy oraz worek oponowy, wywołując stan zapalny i m.in. ból promieniujący do żeber.

Przepuklina kręgosłupa piersiowego – przyczyny

Dyskopatia kręgosłupa piersiowego najczęściej rozwija się na przestrzeni dłuższego czasu i jest efektem:

  • przewlekłych obciążeń kręgosłupa spowodowanych długotrwałym siedzeniem, pracą stojącą lub ciężką pracą fizyczną,  
  • procesu starzenia kości i stawów, przez który zewnętrzna część dysku jest bardziej podatna na pęknięcia,
  • urazów,
  • genetycznego osłabienia włókien kolagenowych, które budują pierścień włóknisty dysku,
  • nieprawidłowej techniki wykonywania ćwiczeń lub intensywnego uprawiania sportu (szczególnie bez odpowiedniego przygotowania).

Przepuklina kręgosłupa piersiowego – objawy

Przepuklina piersiowa może objawiać się bólem promieniującym od kręgosłupa w stronę żeber i klatki piersiowej. Ból ma zmienną intensywność i może nasilać się podczas kichania lub kasłania, a także przy dłuższym siedzeniu w pochylonej pozycji.

Inne objawy dyskopatii piersiowej to:

  • ograniczenia ruchomości kręgosłupa, zwłaszcza podczas obracania tułowia lub głębokiego wdechu,
  • drętwienie i mrowienie odczuwane najczęściej w okolicach żeber, klatki piersiowej i górnej części pleców,
  • osłabienie mięśni w górnej części tułowia,
  • trudności z oddychaniem i ból w klatce piersiowej.

Uwaga – ból w klatce piersiowej nie zawsze oznacza przepuklinę. Jeśli towarzyszą mu dodatkowo skoki ciśnienia, nadmierne pocenie się, duszności czy omdlenia, może to wskazywać na problemy sercowe. W takim przypadku niezbędna jest natychmiastowa konsultacja lekarska oraz szersza diagnostyka.

Przepuklina piersiowa – diagnostyka

Diagnostyka przepukliny piersiowej zaczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego, które pomaga ocenić objawy, takie jak: ból promieniujący, ograniczenia ruchowe oraz osłabienie mięśni. Kolejnym krokiem są badania obrazowe.

Najczęściej wykonuje się rezonans magnetyczny (MRI) i tomografię komputerową (CT). Dodatkowym badaniem jest RTG, aby uwidocznić ewentualne złamania i zmiany zwyrodnieniowe, lub elektromiografia (EMG), która ocenia funkcję nerwów i mięśni.

Metody leczenia przepukliny piersiowej

Jeśli przepuklina piersiowa pozwala na codzienne funkcjonowanie, a jej objawy nie są zaawansowane, leczenie zazwyczaj rozpoczyna się od metod zachowawczych. Należą do nich fizjoterapia, przyjmowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, a także zastrzyki nadtwardówkowe, które pomagają doraźnie zmniejszyć obrzęk i ucisk.

Jeśli jednak metody zachowawcze nie przynoszą oczekiwanej poprawy, a także pojawiają się silne objawy neurologiczne i oddechowe, rozważane jest leczenie operacyjne. Zabiegi pomocne w leczeniu przepukliny piersiowej to: mikrodiscektomia (usunięcie fragmentu dysku uciskającego nerw) lub laminektomia (usunięcie części kręgu, aby zmniejszyć ucisk).

Ćwiczenia na przepuklinę kręgosłupa piersiowego

Ćwiczenia w przepuklinie piersiowej mają na celu:

  • wzmocnić mięśnie przykręgosłupowe,
  • poprawić stabilizację kręgosłupa,
  • zwiększyć elastyczność tkanek,
  • poprawić ukrwienie mięśni i nerwów,
  • zmniejszyć napięcie mięśni.

Propozycje ćwiczeń:

  1. Rozciąganie klatki piersiowej przy ścianie – pomaga zwiększyć elastyczność i otworzyć klatkę, redukując napięcie mięśni przykręgosłupowych.
  2. Koci grzbiet – angażuje mięśnie pleców i brzucha, wspomagając kontrolowane rozciąganie i wzmacnianie odcinka piersiowego.
  3. Ćwiczenia oddechowe intensywnie angażujące żebra – poprawiają elastyczność kręgosłupa piersiowego i uaktywniają mięśnie oddechowe.
  4. Ściąganie łopatek w pozycji siedzącej, stojącej lub w pozycji na czworakach.  

Chciałbym jednak podkreślić, że powyższe ćwiczenia są jedynie propozycjami i nie powinny być wykonywane bez konsultacji z ortopedą lub fizjoterapeutą.

Bibliografia

  1. Baranowska A., Baranowski P., Baranowska-Kijewska J., Evaluation of the results of posterior approach in thoracic disc herniation surgery, Polski Merkuriusz Lekarski 2020, 48 (287): 318-322.