Zastrzyk nadtwardówkowy to nowoczesny zabieg, który bezoperacyjnie leczy choroby wywołane przez przepuklinę kręgosłupa, czyli: rwę kulszową, barkową i udową.
Zastrzyki nadtwardówkowe – czym są?
Zastrzyki nadtwardówkowe (epiduralne) są metodą nieoperacyjnego leczenia rwy kulszowej, rwy udowej oraz rwy barkowej. Szybko i skutecznie uśmierzają ból. Ich efekty są najlepsze oraz są one najbezpieczniejsze, kiedy ich wykonanie jest monitorowane za pomocą fluoroskopii.
Zastrzyk nadtwardówkowy to najczęściej wykonywany w USA zabieg na rwę kulszową i ból pleców. Rocznie wykonuje się tam prawie 9 milionów takich procedur. Zabieg ma tam opinię bezpiecznego i skutecznego środka w walce z bólem. Także w Polsce opinie o zastrzykach nadtwardówkowych są bardzo dobre.
W jaki sposób działa zastrzyk nadtwardówkowy?
Zastrzyki nadtwardówkowe działają bezpośrednio na przyczynę bólu w kręgosłupie, którą jest ucisk i zapalenie korzenia nerwowego.
Objawy w rwie kulszowej, ramiennej i udowej są wynikiem ucisku korzenia przez przepuklinę jądra miażdżystego lub/i zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Organizm traktuje wyciśnięte jądro miażdżyste jako ciało obce i wytwarza wokół niego stan zapalny. Zapalenie powoduje ból oraz obrzęk korzenia. Obrzęk z kolei prowadzi do jego jeszcze większego ucisku oraz niedokrwienia. Podobnie jak roślina bez wody więdnie, tak nerw bez prawidłowego krążenia krwi przestaje prawidłowo funkcjonować. Mogą pojawiać się niedowłady, zaburzenia czucia oraz piekący ból. Powstaje mechanizm błędnego koła, który prowadzi do narastania bólu oraz uszkodzenia nerwu.
Jeżeli impulsy bólowe krążą przez długi czas w układzie nerwowym, ból może utrwalić się powodując zmiany w rdzeniu kręgowym oraz mózgu. Zastrzyk nadtwardówkowy przerywa to błędne koło bólowe, gdyż dociera bezpośrednio w miejsce zapalenia i powoduje jego szybkie wygaszenie. Ustaje ból, a obrzęk nerwu zmniejsza się, przez co maleje wywierany na niego ucisk i poprawia się jego ukrwienie, dzięki czemu może się on zacząć regenerować. Zastrzyk wywiera korzystne działanie poprzez następujące mechanizmy:
Wypłukanie oraz rozcieńczenie substancji zapalnych
Podane płyny wypłukują obszar zapalenia, prowadząc do rozcieńczenia substancji zapalnych oraz ich rozprowadzenia na większym obszarze. Organizm sam próbuje wchłaniać powodujące zapalenie jądro galaretowate, ale jest to proces powolny, gdyż organizm może działać jedynie na jego powierzchni. Rozcieńczenie i rozprowadzenie substancji zapalnych na większej powierzchni przez zastrzyk znacznie przyśpiesza ich wchłanianie. Podobnie jest z kałużą wody na podłodze, która jeżeli zostanie rozprowadzona na większej przestrzeni, wysycha bardzo szybko. Innym przykładem jest bardzo wolne topnienie kuli śniegowej, która pozostaje znacznie dłużej niż warstwa śniegu na powierzchni ziemi. Substancje zapalne zlokalizowane wokół korzenia są właśnie czymś w rodzaju kuli śniegowej, która musi zostać rozprowadzona, aby szybciej zniknęła.
Wygaszanie zapalenia poprzez silne leki przeciwzapalne
Do miejsca zapalenia podaje się silne leki przeciwzapalne (sterydy), które z dużą mocą wygaszają zapalenie. Zastrzyk ten jest rodzajem bardzo precyzyjnej blokady kręgosłupa.
Przerywanie utrwalonego bólu przez leki znieczulające
Do miejsca powstania bólu zostają wstrzyknięte leki miejscowo znieczulające. Prowadzi to przerwania utrwalonego sygnału bólowego krążącego między kręgosłupem, a mózgiem.
Regeneracja nerwu kulszowego
Zastrzyk zmniejsza ucisk i poprawia ukrwienie korzeni (tzw. korzonków) nerwu kulszowego. W niektórych przypadkach w okolice korzeni podawane są substancje odżywcze oraz witaminy z grupy B. Stymuluje to regenerację nerwu kulszowego.
Przepuklina kręgosłupa – leczenie bezoperacyjne
Pacjenci często pytają czy można wyleczyć przepuklinę bez operacji przy pomocy zastrzyków nadtwardówkowych. Najczęściej zabieg powoduje ustąpienie zarówno objawów jak i przyczyny bólu. Z reguły po zastrzyku nadtwardówkowym przepuklina zmniejsza się.
Jak szybko następuje poprawa po zastrzykach nadtwardówkowych?
Znaczna poprawa następuje zwykle już 15 minut po zabiegu. Trwa ona jednak najczęściej nie dłużej niż 4 godziny, chociaż u niektórych pacjentów pozostaje na stałe. Wynika ona z efektu działania leku miejscowo znieczulającego. Po ustaniu jego działania ból wraca. Jedna w ciągu 2 tygodni ból najczęściej ustępuje lub znacznie się zmniejsza. Poprawa wynika z działania przeciwzapalnego sterydu oraz polepszenia ukrwienia nerwu. Jeżeli przepuklina ponownie się nie powiększy, ustąpienie bólu rwy kulszowej ma z reguły charakter stały.
Jak wygląda wykonanie zastrzyku nadtwardówkowego?
Pacjenci przychodzą do gabinetu, gdzie zostają zbadani przez lekarza wykonującego zabieg. Lekarz objaśnia procedurę oraz udziela odpowiedzi na ewentualne pytania chorego. Po udzieleniu zgody na zabieg chory kładzie się na stole zabiegowym, najczęściej na brzuchu. Skóra zostaje odkażona, a następnie miejscowo znieczulona.
Następnie lekarz pod kontrolą fluoroskopii, obserwując kręgosłup oraz igłę na monitorze, wprowadza ją do przestrzeni nadtwardówkowej. Podawany zostaje wtedy kontrast, którego ułożenie w kręgosłupie wskazuje, czy wstrzyknięty w tym miejscu lek dotrze do miejsca zapalenia, oraz czy jego podanie będzie bezpieczne. Jeśli ułożenie kontrastu jest prawidłowe, następuje podanie leku. Jeżeli kontrast nie w pełni dociera do miejsca zapalenia, lekarz wykonuje jeszcze jeden zastrzyk w inny otwór w kręgosłupie, aby wprowadzić lek precyzyjnie w miejsce powstawania bólu. Cena zabiegu jest stała i nie zależy od ilości podanych w tym samym dniu zastrzyków.
Po zabiegu pacjent odpoczywa do godziny czasu, najczęściej krócej, zależy to od siły znieczulenia. Jeżeli pacjent sobie tego życzy, w trakcie odpoczynku może mu towarzyszyć bliska osoba.
Następnie pacjent wraca do domu.
Ile kosztuje zastrzyk nadtwardówkowy?
Cena transforaminalnego zastrzyku nadtwardówkowego wykonanego precyzyjnie pod kontrolą fluoroskopii przeze mnie w moim gabinecie w Warszawie wynosi 4000 zł. do tego dochodzi koszt pierwszej konsultacji – 800 zł. W trudnych przypadkach podczas jednego zabiegu używa się trzech lub nawet czterech igieł. Cena zastrzyku w takich wypadkach nie zmienia się i wynosi łącznie z opłatą za wizytę 4800 zł. Nie wykonuję zabiegów na NFZ. Cena interlaminarnego zastrzyku nadtwardówkowego, który najczęściej jest wykonywany w odcinku szyjnym jest taka sama.
Jak przygotować się do zastrzyku nadtwardówkowego?
Należy poinformować lekarza o:
- Przyjmowanych lekach, szczególnie przeciwzakrzepowych, czyli rozrzedzających krew. Należą do nich między innymi: kwas acetylosalicylowy (Aspiryna, Acard, Polocard), Clopidogrel (Plavix), Tiklopidyna (Aclotin), Acenokumarol, Warfaryna (Warfin), Xarelto oraz Pradaxa
- Alergiach na leki oraz pokarmy, szczególnie o alergii na owoce morza
- Współistniejących chorobach
- Omdleniach przy jakichkolwiek zastrzykach lub zabiegach
- Objawach ogólnych takich jak: gorączka, nocne poty, utrata masy ciała
W dniu zabiegu nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych, w związku z tym wskazane jest przyjście z osobą towarzyszącą.
Osoby z owłosionym dolnym grzbietem proszone są o jego wygolenie.
FAQ:
Czy mogę się zgłosić na zabieg sam?
Znacznie lepiej jest mieć kogoś, z kim się wróci do domu. Jednak są różnie sytuacje życiowe. Niektórzy pacjenci wracają samotnie nawet na Wyspy Brytyjskie. Na pewno zależy to od ciężkości rwy
Jakie są zalecenia po zabiegu?
W dniu zabiegu nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych. Jeżeli chodzi o aktywność fizyczną, to obowiązują takie same zalecenia jak przed zabiegiem.
Czy zastrzyk wykonuje się w narkozie?
Nie ma potrzeby stosowania znieczulenia ogólnego (narkozy), jednak bardziej nerwowi pacjenci mogą przed zabiegiem skorzystać z tabletki zmniejszającej lęk.
Czy zastrzyk jest bolesny?
Najczęściej bolesność jest minimalna. W razie bólu lekarz może zawsze posłużyć się znieczuleniem miejscowym. U niektórych pacjentów, kiedy igła znajdzie się blisko zmienionego zapalnie korzenia, może na chwilę wystąpić ból o elektrycznym charakterze. Bolesność jest podobna, niezależnie czy jest to zastrzyk przez otworowy, czy interlaminarny.
Na jak długo wystarcza zastrzyk nadtwardówkowy?
U większości pacjentów zabieg leczy napad rwy na stałe. Ulga w bólu utrzymuje się nawet wtedy, kiedy podanego leku nie ma już w organizmie. Należy jednak pamiętać, że nie zapobiega on przed następnym napadem. Przed nawrotem rwy zapobiegają przede wszystkim odpowiednie ćwiczenia fizyczne oraz unikanie dźwigania ciężarów w nieodpowiedni sposób.
Ile zastrzyków nadtwardówkowych należy wykonać?
U większości pacjentów wystarcza jednorazowy zabieg. W cięższych przypadkach, lub w ponownym napadzie rwy można je powtarzać.
Jaka jest różnica między przezotworowym zastrzykiem nadtwardówkowym, a zastrzykiem interlaminarnym?
Różnica polega na drodze, w której igła dociera do miejsca zapalenia. O rodzaju zastrzyku decyduje lekarz opierając się na wyniku badań obrazowych oraz badaniu pacjenta. Wybierany jest zastrzyk, który z największym prawdopodobieństwem i w sposób najbezpieczniejszy dostarczy lek do miejsca zapalenia.
Intelaminarne zastrzyki nadtwardówkowe (ang. Interlaminar Epidural Steroid Injections) polegają na wprowadzeniu igły do źródła bólu przez przestrzeń między blaszkami kręgów, która znajduje się z tyłu kręgosłupa.
Przezotworowe (transforaminalne), (ang. transforaminal epidural steroid injections) zastrzyki nadtwardówkowe polegają na wprowadzeniu igły w otwór międzykręgowy, który znajduje się z boku kręgosłupa. Igła ta musi być giętka, aby mogła zostać wprowadzona do otworu pod kątem.
U niektórych pacjentów należy wykonać obydwa rodzaje zastrzyków podczas jednego zabiegu.
Blokada kręgosłupa, a zastrzyki nadtwardówkowe
Blokadą kręgosłupa jest nazywane bardzo wiele zabiegów. Większość z nich jest wykonywana na ślepo stosując metody rodem z XIX wieku. Często są to po prostu zastrzyki domięśniowe, które mają podobną skuteczność do zwykłego zastrzyku w pośladek, który może podać pielęgniarka. Nowoczesne zastrzyki nadtwardówkowe są zaawansowaną metodą bezoperacyjnego leczenia przepukliny kręgosłupa polegającą na precyzyjnym podaniu leków do źródła bólu. Jedynie zastrzyki wykonywane pod kontrolą RTG i z podaniem kontrastu umożliwiają dokładne i bezpieczne podanie leku.
Gdzie mogę wykonać zastrzyk nadtwardówkowy?
Zastrzyki nadtwardówkowe można wykonać w Warszawie, na ulicy Kluczborskiej 9. Gabinet znajduje się 7 minut od zjazdu z autostrady S8 na węźle Bemowo (od strony Łodzi). Bezoperacyjne leczenie rwy kulszowej w Warszawie prowadzimy od 2016 roku. Od 2013 do 2016 roku te bezoperacyjne zabiegi wykonywaliśmy w Kaliszu.
Przybywam na zastrzyk z daleka, czy możliwe jest wykonanie konsultacji oraz zastrzyku tego samego dnia?
Tak, ale należy to uprzednio skonsultować telefonicznie pod numerem 785-752-225. Pacjenci przylatują na zabieg nawet ze Szkocji lub Anglii. Powrót samolotem jest najczęściej możliwy tego samego dnia.
Czy mogę pić alkohol w dniu zabiegu?
W dniu zabiegu nie należy pić alkoholu. Przez tydzień po zabiegu nie należy pić alkoholu.
Czy mogę stosować medyczną marihuanę po zabiegu?
Medyczna marihuana może być stosowana po zabiegu, gdyż jest czysta od innych domieszek. Jeżeli chodzi o marihuanę kupowaną z nielegalnych źródeł, czyli tzw. trawę – nie ma tutaj gwarancji czystości produktu, a pewne domieszki mogą być szkodliwe.
Jakie mogą być skutki uboczne zastrzyku nadtwardówkowego?
Zastrzyki nadtwardówkowe monitorowane za pomocą fluoroskopii są bardzo bezpieczne i dobrze tolerowane. Dokłada się starań, aby zminimalizować wszelkie możliwe działania niepożądane. Do najczęstszych, ale na szczęście przemijających w ciągu kilku dni skutków ubocznych należą te związane z podawanymi sterydami. Typowe z nich to:
- Podwyższone ciśnienie tętnicze
- Podwyższona glikemia (poziom cukru we krwi)
- Zaczerwienienie twarzy
Więcej na temat możliwych działań niepożądanych można przeczytać w oddzielnym artykule: „Zastrzyki nadtwardówkowe – skutki uboczne„
Kiedy mogę wrócić do pracy po wykonaniu zastrzyku nadtwardówkowego?
Zależy to od charakteru pracy i ciężkości rwy kulszowej. Zabieg sam z siebie nie powoduje wyłączenia z pracy dłuższego niż na dzień, w którym jest wykonany. Zastrzyk znacznie przyśpiesza powrót do pracy oraz normalnego życia. Najczęściej, jeśli ktoś był w stanie pracować bezpośrednio przed zastrzykiem, powinien być również w stanie pracować w dzień po zastrzyku. Z uwagi na to, że poprawa następuje najczęściej czwartego dnia po zabiegu, dobrze jest wziąć na ten czas zwolnienie lekarskie, aby odpocząć, zregenerować siły i wrócić do pracy w znacznie lepszym stanie zdrowia.
