Kategoria: Choroby i objawy – przyczyny i leczenie bólu

Nieznośny, elektryczny ból promieniujący do nogi jest najczęściej objawem rwy kulszowej. Obarczeni nagłym i silnym cierpieniem chcemy się dowiedzieć jak długo leczy się rwę kulszową. Oczywistym jest, że chcemy szybko uśmierzyć ból. To, ile trwa rwa kulszowa zależy jej ciężkości oraz od skuteczności zastosowanego leczenia. Czas trwania rwy to waha się od kilku tygodni do kilku lat. Na szczęście nowoczesna terapia może znacznie przyśpieszyć uwolnienie się od bólu.

Jak długo boli rwa kulszowa?

Rwa kulszowa to przede wszystkim ból nogi w przebiegu nerwu kulszowego. Jest on najczęściej spowodowany przepukliną kręgosłupa, czyli jądra miażdżystego i uciskiem dysku na korzonki w kręgosłupie. Czas trwania rwy kulszowej zależy głównie od wielkości przepukliny oraz sposobu w jaki uciska ona nerw. Niekiedy wypadnięcie dysku prowadzi do uszkodzenia nerwu kulszowego, co objawia się paraliżem i drętwieniem nogi.

Czasem nawet nieleczona rwa kulszowa sama przejdzie pod warunkiem, że jest bardzo lekka i w czasie rekonwalescencji nie dźwiga się ciężarów, schyla się w bezpieczny sposób i prowadzi oszczędzający tryb życia.

Typowy atak rwy kulszowej przy leczeniu zwykłymi tabletkami i zastrzykami domięśniowymi trwa kilka tygodni. Takie leczenie działa i skraca czas trwania rwy pod warunkiem, że zachowane jest dobre ukrwienie korzenia nerwu kulszowego w kręgosłupie lędźwiowym. Jeśli jego naczynia są uciśnięte przez dużą przepuklinę to leki podane doustnie lub domięśniowo będą działać na cały organizm, tylko nie tam gdzie powinny, gdyż przepuklina blokuje ich drogę do źródła bólu. W takim wypadku rwący ból promieniujący od pośladka do łydki może trwać przez miesiące lub lata.

Jak długo trzyma rwa kulszowa?

Ból pleców i ból w nodze może trwać od kilku dni do kilku lat. Rwa kulszowa to nie tylko ból nerwu kulszowego, ale w części przypadków zaburzenia czucia i paraliż. Drętwa noga jest wynikiem uszkodzenia włókien czuciowych, a ich regeneracja trwa długo – do paru lat, czasem czucie nigdy nie wraca. Jeżeli pojawi się częściowy paraliż, czyli niedowład, siła najczęściej wraca w ciągu kilku miesięcy. W bardzo ciężkich przypadkach pełna siła nie wraca nigdy.

Jak można skrócić czas trwania rwy kulszowej?

Żyje się raz, a ból jest przeszkodą w w drodze do spełnienia marzeń i osiągnięcia celów. Czasu spędzonego w bólu i niemocy nikt nam nie odda. Jeżeli wygląda na to, że uciążliwy ból korzonków nie ma zamiaru szybko nas opuścić, należy poszukać rozwiązań skuteczniejszych od tych stosowanych bez większych zmian przez ostatnie pół wieku. Bezoperacyjną terapią, która może dramatycznie skrócić czas trwania rwy oraz przyśpieszyć powrót do zdrowia są bardzo popularne w USA wysoce skuteczne zastrzyki nadtwardówkowe, które dostarczają lek bezpośrednio do źródła bólu. Po zabiegu często zmniejsza się lub znika nie tylko ból, ale również cofa się wywołująca go przepuklina.

W bardzo ciężkich przypadkach do wyleczenia konieczna jest operacja. Niesie ona ze sobą ryzyko, chociaż najczęściej jej efekty są dobre. Jeżeli pojawi się silne drętwienie nogi, paraliż lub osłabienie nogi lub zaburzenia w kontrolowaniu oddawania moczu i stolca należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Świat wokół nas zmienia się i przyśpiesza. Aby za nim nadążyć nie możemy być obciążeni bólem, który jak kula u nogi utrudnia każdy krok.

Torbiel synowialna stawu kręgosłupa jest rzadką przyczyną rwy kulszowej. Powoduje ona ból pleców i pośladka promieniujący do nogi.  Torbiel diagnozuje się wykonując rezonans magnetyczny. Aby ją wyleczyć stosuje się specjalne zastrzyki do zwyrodniałego stawu kręgosłupa oraz zastrzyki nadtwardówkowe. W ciężkich przypadkach konieczna jest operacja.

Opis pacjenta

Do tej pory całkowicie zdrowy siedemdziesięciodwuletni pacjent zgłosił się do mnie z rwącym bólem promieniującym od pleców i pośladka aż do stopy czyli typowymi objawami rwy kulszowej, z które zwykle jest odpowiedzialna przepuklina kręgosłupa. Rezonans magnetyczny pokazał natomiast dużą torbiel (cystę) synowialną wychodzącą ze zwyrodniałego stawu międzywyroskowego i uciskającą worek oponowy i korzenie nerwowe. Leczenie polegało na wykonaniu precyzyjnych zastrzyków do zwyrodniałego stawu, odciągnięciu lepkiego płynu z torbieli oraz wstrzyknięcie przeciwzapalnego sterydu. Terapię uzupełniono zastrzykiem nadtwardówkowym podanym w okolicę torbieli. Po zabiegu dolegliwości znacznie zmniejszyły się. Zabieg wykonano łącznie cztery razy, za każdym razem dolegliwości zmniejszały się, aż w końcu całkowicie ustały. Kontrolny rezonans magnetyczny wykazał znaczne zmniejszenie torbieli.

Torbiel synowialna – czym jest?

Torbiel synowialna, czyli torbiel maziówkowa to wybrzuszenie torebki stawu na zewnątrz, w którym gromadzi się płyn maziówkowy. Powstaje na skutek zwyrodnienia kręgosłupa i jego stawów.

Torbiel synowialna – przyczyny

Wszelkie procesy prowadzące do uszkodzenia stawu mogą w końcu doprowadzić do powstania torbieli. Może to być ciężka praca fizyczna albo choroby zapalne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów.

Torbiel synowialna – objawy

Jeżeli torbiel uwypukla się do wnętrza kanału kręgowego będzie drażniła korzenie i wywoływała objawy rwy kulszowej, czyli ból promieniujący do nogi. Jeżeli uwypukla się na zewnątrz kręgosłupa jej objawem będzie przede wszystkim ból pleców.

Torbiel synowialna – diagnoza

Rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego jest w stanie z dużą dokładnością ocenić lokalizację, kształt oraz wielkość torbieli maziówkowej. Najczęściej znajduje się ona w stawach międzywyrostkowych kręgosłupa lędźwiowego.

Torbiel synowialna – leczenie

Doświadczony lekarz wyposażony w monitorujący położenie igły fluoroskop może precyzyjnie wprowadzić do stawu igłę, odciągnąć płyn stawowy, przepłukać staw i podać do niego lek przeciwzapalny. Takie leczenie z reguły przynosi znaczną ulgę. W ciężkich przypadkach stosuje się leczenie operacyjne.

Rwa kulszowa i choroby stawu biodrowego mogą dawać bardzo podobne objawy. Zmyliły one nawet samego ojca medycyny – Hipokratesa. Aby wybrać skuteczne leczenie musimy najpierw poznać przyczynę bólu. Poniżej opisuję jak odróżnić rwę kulszową od schorzeń stawu biodrowego.

Promieniowanie bólu przy rwie kulszowej oraz schorzeniach stawu biodrowego

Ból rwy kulszowej promieniuje od pośladka, poprzez tył lub bok uda aż do łydki i stopy. Ból w pachwinie rwa powoduje bardzo rzadko.

Schorzenia stawu biodrowego powodują ból odczuwany przede wszystkim w pachwinie i pośladku. Może on też promieniować z przodu uda, aż do kolana.

Charakter bólu przy rwie kulszowej oraz schorzeniach stawu biodrowego

Ból w rwie kulszowej jest rwący, świdrujący, elektryczny lub palący.

Schorzenia stawu biodrowego przebiegają z bólem głębokim i tępym, który przy pewnych ruchach może zamieniać się w ostry.

Co nasila ból?

W rwie kulszowej ból nasila się, kiedy w pozycji leżącej uniesiemy wyprostowaną w kolanie nogę do góry (objaw Lasègue’a).

Ból pochodzący ze stawu biodrowego nasila się podczas rotacji biodra, czyli kiedy kręcimy nogą zgiętą w kolanie.

Zaburzenia czucia

Drętwienie nogi oraz osłabienie czucia, szczególnie palców, boku stopy oraz łydki jest charakterystyczne dla rwy kulszowej, natomiast nie pojawia się w schorzeniach stawu biodrowego.

Osłabienie mięśni

Niedowład, czyli osłabienie siły w rwie kulszowej wynika z uszkodzenia korzeni rdzeniowych w kręgosłupie. Najczęstsze postacie niedowładu to:

• Opadanie stopy podczas chodzenia
• Osłabienie podnoszenia dużego palca u nogi.
• Niemożność stanięcia na palcach (osłabienie łydki)

W schorzeniach stawu biodrowego do osłabienia mięśni może dochodzić późno, na skutek spowodowanego bólem bezruchu. Najczęściej na początku siła mięśni jest zachowana, jednak ruchy w biodrze są utrudnione przez jego bolesność i sztywność.

Badania obrazowe przy rwie kulszowej oraz schorzeniach stawu biodrowego

Rezonans magnetyczny w rwie kulszowej pokazuje przepuklinę lub wypuklinę jądra miażdżystego uciskającą korzeń rdzeniowy. Najczęściej jest ona zlokalizowana na poziomach L5S1 i L4L5. Zdjęcie rentgenowskie może pokazać zmniejszenie przestrzeni międzykręgowej.

W chorobach stawu biodrowego zdjęcie rentgenowskiego może wykazać zwężenie szpary stawowej i osteofity, wskazując tym samym na zwyrodnienie stawu biodrowego. W niektórych schorzeniach, których przykładem jest jałowa martwica kości udowej, diagnozę w części przypadków umożliwia dopiero rezonans magnetyczny.

Jak rozpoznać właściwą diagnozę?

Odróżnienie rwy kulszowej od chorób stawu biodrowego jest trudne i wymaga dużego doświadczenia. Dlatego też postawienie ostatecznej diagnozy należy pozostawić doświadczonemu lekarzowi. Im szybciej podejmiemy odpowiednią terapię, tym większa będzie jej skuteczność.

Sterydy przeciwzapalne są najsilniejszymi lekami stosowanymi w napadzie rwy kulszowej. W poniższym artykule wyjaśniam na czym polega ich działanie, w  jaki sposób można je podawać oraz jakie skutki uboczne mogą wywoływać.

W jaki sposób sterydy pomagają w rwie kulszowej?

Sterydy czyli glikokortykosteroidy zwane też steroidami są najsilniejszymi lekami przeciwzapalnymi. Z tej racji są one używane w sytuacjach, w których szybkie silne wygaszenie zapalenia ma kluczowe znaczenie dla zdrowia, a czasami również dla życia. Przykładem takich sytuacji jest gwałtowna reakcja zapalna po ukąszeniu przez osę, która może doprowadzić do obrzęku dróg oddechowych i uduszenia.

W rwie kulszowej narastające zapalenie korzenia nerwu prowadzi do jego obrzęku co może spowodować zaciśnięcie naczyń krwionośnych prowadząc do uszkodzenia lub nawet obumarcia włókien nerwowych, co może objawiać się nie tylko silnym bólem, ale również osłabieniem mięśni i zaburzeniami czucia.

Aby zapobiec zapobiec utrwaleniu się tych zmian oraz pozbyć się bólu,  należy szybko wygasić zapalenie przez zastosowanie odpowiednich leków. Dzięki temu cofa się obrzęk, zmniejsza się ucisk oraz poprawia ukrwienie nerwu, który może wtedy zacząć się regenerować. Kiedy ustępuje zapalenie, zmniejsza się również się ból, może też dojść do powrotu siły mięśniowej i czucia.

Oczywiście tempo i szansa poprawy zależą od stopnia wcześniejszego uszkodzenia nerwu oraz czasu niedokrwienia. Im szybciej pozbędziemy się zapalenia, tym większe są szanse na powrót utraconych funcji. W najcięższych przypadkach wywołujące zapalenie jądro miażdżyste musi być szybko usunięte drogą operacyjną. W pozostałych przypadkach wystarcza podanie odpowiednich leków przeciwzapalnych, z których najsilniejsze stanowią sterydy.

Drogi podania sterydów w rwie kulszowej

W najlżejszych przypadkach rwy kulszowej nie trzeba podawać sterydów. Wystarczają wtedy niesteroidowe leki przeciwzapalne. W nieco cięższych przypadkach można podać sterydy doustnie lub w postaci zastrzyków domięśniowych. Lekarz powinien odpowiednio rozpisać dni i pory przyjmowania leków, gdyż sterydy powinny być podawane według odpowiednich schematów, aby leczenie było skuteczne oraz aby organizm mógł łatwiej powrócić do równowagi po skończonej terapii.

Tego typu leczenie będzie działać jedynie u części chorych, gdyż tak podane sterydy najpierw wchłaniają się do krwi, a potem poprzez naczynia krwionośne działają na cały organizm, w tym również na będący źródłem bólu korzeń nerwowy. W ciężkiej rwie kulszowej silny obrzęk powoduje zaciśnięcie naczyń krwionośnych korzenia i dlatego sterydy nie mogą się tam dostać wraz z krwią. W takich przypadkach należy podać lek bezpośrednio w okolicę zmienionego zapalnie i uciśniętego korzenia.

Doświadczony lekarz używając odpowiedniego sprzętu może bardzo precyzyjnie wprowadzić igłę w odpowiednie miejsce, przepłukać okolicę nerwu i podać silne sterydy.  Dzięki temu, że leki są podane dokładnie w miejsce zapalenia, ich działanie jest bardzo silne. Działają one przede wszystkim na źródło bólu, a dopiero potem na organizm.  Zabieg podania sterydów w miejsce zapalenia i ucisku nazywa się zastrzykiem nadtwardówkowym.

Skutki uboczne sterydów

Jak każdy inny lek, sterydy mogą wywoływać działania niepożądane, szczególnie jeżeli stosowane są przez długi okres czasu. W pewnych chorobach pacjenci muszą przyjmować sterydy przez miesiące, a nawet lata i to u nich dość często dochodzi do zaistnienie typowych skutków ubocznych, czyli tycia lub osteoporozy. Na szczęście w rwie kulszowej do uzyskania znacznej poprawy najczęściej wystarcza jeden zastrzyk nadtwardówkowy. Zawiera on podobną dawkę sterydów jaka jest podawana przy ukąszeniu osy. Skutki uboczne rzadko pojawiają się po takiej iniekcji. Najczęściej są to: przejściowo podwyższone ciśnienie tętnicze, poziom cukru lub zaczerwienienie twarzy. Korzyści z podania sterydów w ciężkiej rwie kulszowej wielokrotnie przeważają związane z nim ryzyko.

 

Rwa kulszowa objawia się silnym bólem promieniującym od pośladka, wzdłuż uda i łydki, aż do stopy. Najczęściej pacjenci szukają pomocy, dopiero kiedy nastąpi silny napad rwy. Jednak u części z nich sygnały ostrzegawcze są odczuwane na długo przed głównym atakiem bólu. Należy wiedzieć jak je rozpoznać, gdyż poprzez podjęte na czas, proste działania można uchronić się od bolesnego napadu rwy kulszowej.

Objawy utajonej rwy kulszowej

Czasem objawy odczuwane są przez miesiące i lata poprzedzające właściwy napad rwy. Najczęściej nasilają się w okresach, kiedy pacjent musi dużo siedzieć oraz ma mało ruchu, szczególnie kiedy zwiększa się wtedy masa ciała. Objawy zwykle przychodzą i odchodzą, a ich nasilenie nie jest znaczne. Dlatego najczęściej są ignorowane. Są one trudne do zdiagnozowania, nie tylko przez pacjenta, ale czasem też przez terapeutę.  Poniżej opisuję typowe objawy ostrzegawcze rwy kulszowej i co zrobić, aby zapobiec ich przejściu w pełny atak rwy.

Ból pośladka i nogi

Ból najczęściej pojawia się w pośladku, tylnej i bocznej części uda oraz w łydce i bocznej części stopy. Jest on odczuwany jako drętwienie, mrowienie lub rwanie. Z reguły nasila się przy siedzeniu. Czasem towarzyszy mu gorsze czucie stopy.

Sztywność mięśni

Mięśnie po jednej stronie stają się sztywniejsze i twardsze. Dotyczy to z reguły mięśni z tyłu uda ( mięśnie kulszowo goleniowe). Również mięśnie po bocznej stronie uda mogą być spięte, czemu czasem towarzyszy ból.

Zapalenia przyczepów ścięgien

Jeżeli wzmożone napięcie mięśni trwa długo, w okolicy ich przyczepów mogą się wytworzyć zmiany zapalne i zwyrodnieniowe (entezopatie). Może to objawiać się bólem po zewnętrznej i górnej stronie kolana, a także w okolicy biodra.

Zapalenie kaletki krętarza większego kości udowej

Po zewnętrznej stronie biodra, tam gdzie wyczuwalna jest twarda kość dochodzi często do znacznej bolesności. Może to być objawem zapalenia kaletki krętarzowej.

Punkty spustowe

W spiętych mięśniach powstają bolesne w dotyku miejsca, które wyczuwalne są jako grudki, orzeszki, guzy lub zgrubienia. Są to mięśniowo powięziowe punkty spustowe.

Jak uwolnić się od wczesnych objawów i zapobiec napadowi rwy?

Wczesne objawy rwy kulszowej są ostrzeżeniem i powinny skłonić do ratowania zagrożonego kręgosłupa. Odpowiednie działania mogą w prosty sposób zapobiec rozwojowi bolesnej choroby.

Wizyta u specjalisty

W przypadku częstych i niepokojących objawów należy skonsultować się z doświadczonym lekarzem. W zależności od wyników badania lekarskiego może on zlecić dodatkowe badania, takie jak rezonans magnetyczny, bądź jedynie odpowiednie ćwiczenia i zmianę stylu życia.

Wzmacnianie mięśni brzucha

Silne mięśnie brzucha pomagają kręgosłupowi w dźwiganiu ciężaru ciała. Natomiast jeśli one wiotczeją i słabną, kręgosłup staje się bardziej obciążony, co może doprowadzić do uszkodzenia dysku i napadu rwy kulszowej. Mięśnie brzucha są słabe u ludzi, którzy spędzają dużo czasu siedząc. Ich regularne wzmacnianie jest więc bardzo ważne.

Wbrew pozorom wzmacnianie mięśni brzucha nie jest proste i wiele osób popełnia błędy prowadzące do bólu pleców. Przed rozpoczęciem ćwiczeń warto jest  skonsultować się ze specjalistą. Niektóre akcesoria treningowe są specjalnie zaprojektowane, aby wzmacniać mięśnie brzucha w bezpieczny i efektywny sposób.

Utrzymywanie prawidłowej masy ciała

Im większy ciężar musi dźwigać kręgosłup, tym większe ryzyko rozwinięcia się rwy kulszowej oraz innych chorób kręgosłupa. Dotyczy to zwłaszcza osób, które przytyły szybko i znacznie. Kręgosłup nie może się wtedy przystosować do nowego obciążenia co może się skończyć rwą kulszową.

Aktywność fizyczna

Rwa kulszowa jest z reguły rezultatem schorzeń krążka międzykręgowego. Jego zdrowie zależy od sposobu w jaki kręgosłup jest użytkowany. Podczas siedzenia, zwłaszcza w nieprawidłowej pozycji dochodzi do nadmiernego nacisku na jedno miejsce dysku. Może to prowadzić do jego osłabienia i powstania przepukliny. Dla zdrowia dysku potrzebne jest działanie sił, jakie są generowane na przykład podczas chodzenia. Umiarkowana aktywność fizyczna ma ogromne znaczenie dla profilaktyki rwy kulszowej, dlatego należy o niej pamiętać każdego dnia.

Pacjenci często pytają, czy rwa kulszowa bardziej lubi ciepło, czy zimno. Opinii na ten temat jest wiele i każdy może reagować na terapię w różny sposób. Jednak z mojej praktyki i rozmów z pacjentami mogę powiedzieć, że w większości przypadków bardziej pomaga ciepło.

Skąd się bierze rwa kulszowa?

Rwa kulszowa jest najczęściej skutkiem przepukliny jądra miażdżystego kręgosłupa lędźwiowego i charakteryzuje się bólem biegnącym od pośladka, aż do łydki, a nawet stopy.

Bólowi nogi często towarzyszy ból w dole pleców oraz wzmożone napięcie mięśni grzbietu, pośladka i nogi, które może być bolesne oraz powodować wykrzywienie tułowia.

Przyczyna rwy kulszowej jest umiejscowiona głęboko w kręgosłupie i należy pamiętać, że stosując zimne lub ciepłe okłady działamy jedynie na skórę i znajdujące się pod nią mięśnie. Zarówno zimno, jak i ciepło powodują stymulację czuciową skóry, co prowadzi do mniejszego odczuwania bólu, który jednak wraca po usunięciu okładu.

Czy zimne okłady na rwę kulszową są dobrym pomysłem?

Zimno powoduje wzmożone napięcie mięśni, które w rwie kulszowej są i tak nadmiernie napięte. Dlatego zimne okłady mogą nasilać objawy. Ponadto wielu pacjentów twierdzi, że rwa kulszowa rozwinęła się u nich po oziębieniu okolicy lędźwiowej, co często nazywane jest przewianiem. Zimne okłady mogą natomiast okazać się pomocne w pierwszych godzinach po naderwaniu lub nadwyrężeniu mięśnia pleców, co jednak jest innym schorzeniem niż rwa kulszowa.

Większość chorych zauważa, że rwa kulszowa lubi ciepło. Zapewne ma to duży związek z rozluźnianiem nadmiernie napiętych mięśni przez ich nagrzewanie.

Przed stosowaniem ciepłych lub zimnych okładów, należy najpierw skonsultować się z lekarzem. Przy ciepłych okładach pamiętajmy, aby nie przesadzić z temperaturą i czasem ich trwania, gdyż czasem dochodzi do poparzeń. Należy pamiętać, że przy ciężkich dolegliwościach same okłady nie pomogą, gdyż potrzebne jest leczenie umożliwiające wygaszenie zapalenia w obrębie korzeni nerwowych, a w najcięższych, na szczęście rzadkich przypadkach konieczna jest operacja.