Ból w okolicy łopatki, najczęściej umiejscowiony pod łopatką, lub ból pomiędzy łopatkami może być bardzo uciążliwy oraz długotrwały. Pacjenci często odwiedzają wielu lekarzy i fizjoterapeutów zanim uzyskają skuteczną pomoc i ulgę w cierpieniu.
Ból w okolicy łopatki – objawy
Umiejscowienie
Ból typowo jest umiejscowiony pod łopatką, częściej pod lewą niż prawą. Innym umiejscowieniem jest obszar pomiędzy łopatką, a kręgosłupem.
Dolegliwości mogą pojawiać się pod pachą, na bocznej stronie klatki piersiowej. Czasami ból promieniuje również do kończyny górnej.
Charakter bólu
Najczęściej ból jest odczuwany jako głęboki, jakby pochodzący z głębi mięśnia. Z reguły ma on charakter piekący, tępy, ćmiący, może też delikatnie pulsować. Bólowi pod łopatką może towarzyszyć uczucie drętwienia i mrowienia skóry. Niekiedy ból ten jest kłujący, przeszywający oraz nasila się przy głębokim oddechu, kaszlu i kichaniu. Dolegliwościom towarzyszy wzmożone napięcie mięśni pleców.
U kogo powstaje ból pod łopatką?
Ból często występuje u osób, które przez długi czas i w tej samej pozycji muszą używać rąk, na przykład siedząc przed komputerem, szczególnie kiedy łopatki nie są dociśnięte do oparcia oraz łokcie znajdują się w powietrzu. Takie dolegliwości mogą też dotykać ludzi pracujących w kuchni lub przy taśmie produkcyjnej. Ból może też pojawiać się przy prowadzeniu samochodu.
Co nasila ból pod łopatką?
Ból nasila się podczas sytuacji stresowych oraz przy długotrwałym przebywaniu w jednej pozycji. Dolegliwości mogą też się pogarszać po krótkotrwałym, ale intensywnym wysiłku, jak na przykład po podniesieniu dużego ciężaru.
Co przynosi ulgę?
Ból często ustępuje na jakiś czas lub łagodnieje, kiedy łopatka „przeskoczy”. Towarzyszy temu często głuchy dźwięk, podobny do strzelania w stawach. Stąd wywodzi się nazwa „Zespół przeskakującej łopatki”. Dolegliwości zmniejszają się po alkoholu oraz rozgrzaniu mięśni poprzez ich rozruszanie lub ciepłą kąpiel.
Przebieg schorzenia
Ból może ewoluować, stopniowo zmieniać swoje natężenie oraz miejsce występowania. Ból może pojawiać się i znikać. Często pogarsza się w okresie jesienno-zimowym. Przewlekły ból może utrudniać zasypianie i wybudzać ze snu. Długotrwałe i uporczywe cierpienie może powodować depresję oraz lęki. Pacjenci mogą obawiać się, że ich dolegliwości są wynikiem poważnej choroby, lub że czeka ich poważna operacja.
Anatomia łopatki
Łopatka jest płaską kością znajdującą się z w górnej części pleców, do której przymocowane jest ramię oraz obojczyk. W idealnych warunkach powinna ona bezproblemowo i gładko ślizgać się po tylnej części klatki piersiowej. Jej ruchy oraz prawidłową pozycję zapewnia wiele mięśni, które ciągną ją w różnych kierunkach. Do prawidłowego działania łopatki, konieczna jest równowaga pomiędzy tymi mięśniami oraz odpowiednie dopasowanie powierzchni łopatki i klatki piersiowej.
Przyczyny bólu łopatki
Najczęściej pierwotna przyczyna jest niejasna, gdyż pacjenci w większości przypadków zgłaszają się z bólem trwającym miesiące lub lata. Ból może zaczynać się od urazu, na przykład od uderzenia w obszar między szyją a barkiem. Czasem rozwija się u osób noszących ciężary na jednym barku.
Ból w okolicach łopatki często towarzyszy wadom postawy, skoliozie (skrzywieniu kręgosłupa), zespołowi górnego skrzyżowania oraz przy odstającej łopatce. W większości przypadków ból ma charakter mięśniowo-powięziowy i pochodzi z punktów spustowych tworzących się w wyniku zachwiania równowagi między poszczególnymi mięśniami łopatki.
Rzadziej dolegliwości spowodowane są uszkodzeniami struktur nerwowych co ma miejsce w neuralgii międzyżebrowej oraz w radykulopatii. Niekiedy ból łopatki jest spowodowany zaburzeniami w innych częściach ciała, szczególnie w jamie brzusznej.
Generalnie, jeżeli ból w okolicach łopatki nie przechodzi i jego przyczyna jest niejasna, lekarz może zlecić wykonanie rezonansu magnetycznego kręgosłupa szyjnego. Przepuklina jądra miażdżystego lub zwyrodnienia w stawach kręgosłupa szyjnego mogą objawiać się przede wszystkim bólem w okolicy łopatki, co może mieć związek ze zwiększonym napięciem mięśni.
Diagnostyka bólu łopatki
Najważniejsze jest badanie przez doświadczoną osobę. Czasami jednak potrzebne są badania laboratoryjne i obrazowe.
Leczenie bólu łopatki
Pacjenci często trafiają z zaawansowanym bólem. Mięśnie są wtedy bardzo napięte, przykurczone i znajdują się w nich liczne, bardzo bolesne punkty spustowe. W początkowym okresie leczenia najważniejsze jest wykonanie zastrzyków do punktów spustowych, przez co chory doznaje szybkiej oraz bardzo znacznej ulgi w cierpieniu. Powoduje to również rozluźnienie mięśni i zwiększenie ruchomości łopatki.
Następnym etapem jest fizjoterapia mająca na celu uzyskanie prawidłowej postawy oraz pracy łopatki. Można to osiągnąć poprzez rozciąganie i wzmacnianie odpowiednich mięśni. Podczas fizjoterapii pacjenci powinni też nauczyć się odpowiednich ćwiczeń i wykonywać je systematycznie w domu.
Masaż mięśni w okolicy łopatki można wykonywać również w domu, po konsultacji z odpowiednim specjalistą. Dużą ulgę mogą przynieść wysokiej klasy elektryczne masażery ręczne lub piłki wibracyjne. Ich działanie głęboko stymuluje oraz rozluźnia mięśnie, co może przynieść znaczną ulgę. Dobry pistolet do masażu może zapobiec nawrotom punktów spusotowych.
Podczas siedzenia bolącą łopatkę należy przycisnąć do oparcia fotela, a łokieć trzymać oparty na podłokietniku. Takie ułożenie powoduje ulgę oraz zapobiega nawrotom.
W najcięższych, na szczęście bardzo nielicznych przypadkach stosuje się unieruchomienie łopatki poprzez ortezę lub operacyjne przytwierdzenie łopatki do ściany klatki piersiowej.
