Ból biodra – dlaczego boli biodro?
Aby skutecznie pozbyć się bólu biodra, należy najpierw poznać jego źródło. Przyczyn bólu może być wiele i jedynie część z nich wynika ze schorzeń samego stawu biodrowego, pozostałe mają inne pochodzenie.
Poniżej opisuję charakterystyczne objawy najczęstszych przyczyn bólu biodra. Poznanie ich powinno pomóc w odkryciu źródła dolegliwości oraz w udzieleniu odpowiedzi na pytanie, jakie badania należy wykonać. Trzeba pamiętać, że diagnozowanie samego siebie jest trudne i mało obiektywne, dlatego w celu uzyskania ostatecznej diagnozy należy zwrócić się do lekarza.
Najczęstsze przyczyny bólu biodra
I. Zwyrodnienie stawu biodrowego
Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego zwana też koksartrozą jest bardzo powszechną przyczyną bólu biodra, a jej częstość wzrasta wraz wiekiem.
Zwyrodnienie stawu biodrowego – objawy
Objawy zwyrodnienia stawu biodrowego przeważnie narastają powoli w przeciągu lat. Najczęściej są to:
- Ból w pachwinie, biodrze i pośladku, który może promieniować do kolana. Ból jest najbardziej dokuczliwy rano, przy wstawaniu z łóżka, ale nasila się również podczas długiego chodzenia lub uprawiania sportu.
- Sztywność i ograniczenie zakresu ruchu, które jest najbardziej dokuczliwe rano.
- Utykanie, kaczkowaty, kołyszący się chód
- Osłabienie mięśni poruszających udem
- Pochylanie się do przodu podczas chodzenia
- Chrobotanie, trzaskanie i strzykanie w stawie
Zwyrodnienie stawu biodrowego – przyczyny
Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego jest skutkiem zużycia stawu. W młodości niewielkie uszkodzenia stawów same się goją, jednak z wiekiem możliwości regeneracyjne organizmu maleją i kumulują się niewygojone uszkodzenia. Prowadzi to do deformacji stawu, która jest przyczyną bólu, sztywności oraz uczucia strzykania i chrupania podczas poruszania się.
Tempo tworzenia się zmian zwyrodnieniowych przyśpieszają:
- Wiek. Pierwsze objawy mogą pojawiać się około 45. roku życia i osiągają swoje apogeum wieku 60. i 70. lat.
- Urazy. Ciężkie urazy stawu, takie jak złamania lub zwichnięcia lub wiele mniejszych urazów, które mogą kumulować się na przykład u wyczynowych sportowców.
- Czynniki wrodzone. Źle wykształcony staw biodrowy (dysplazja stawu biodrowego)
- Nabyte deformacje stawu, na przykład konflikt udowo-panewkowy
- Choroby stawów, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów lub dna moczanowa
Zwyrodnienie stawu biodrowego – badania
Obok dokładnego badania lekarskiego do diagnozy potrzebne jest zdjęcie rentgenowskie stawu biodrowego. W pewnych przypadkach lekarz może zalecić rezonans magnetyczny.
II. Rwa kulszowa i udowa
Rwa kulszowa i rwa udowa są przyczyną bólu biodra i pośladka biegnącego do kończyny dolnej.
Rwa kulszowa i udowa – objawy
- Ból biodra i pośladka promieniujący do nogi. Ma on charakter rwący, palący lub elektryczny.
- Drętwienie nogi
- Osłabienie mięśni. W ciężkich przypadkach mogą wystąpić trudności z podniesieniem się na palcach lub stanięciem na piętach. Stopa może opadać podczas chodzenia.
- Pogorszenie czucia. Można mieć wrażenie, że czuje się dotyk jak przez ubranie, najczęściej dotyczy to zewnętrznej strony stopy lub w dużego palca.
- Zaburzenia w kontrolowaniu oddawania moczu i stolca. W bardzo ciężkich przypadkach może dojść do zaburzeń ze strony zwieraczy. W przypadku wystąpienia takich objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
Rwa kulszowa i udowa – przyczyny
Główną przyczyną bólu biodra w rwie kulszowej i uwowej jest przepuklina jądra miażdżystego kręgosłupa uciskająca korzenie rdzeniowe i powodująca ich zapalenie.
Najbardziej pomocnym badaniem jest rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego bez kontrastu.
III. Zapalenie kaletki krętarza większego
Zapalenie kaletki krętarza większego kości udowej jest przyczyną bólu biodra pojawiającego się podczas leżenia na boku. Bolesność jest odczuwana po bocznej stronie biodra i uda, w miejscu, w którym można wyczuć twardą kość, a jej silne uciskanie potęguje dolegliwości. Objawy nasilają się w nocy, podczas wstawania z krzesła, wysiadania z samochodu lub wchodzeniu po schodach.
Główne przyczyny zapalenia kaletki krętarzowej to:
- rwa kulszowa
- stłuczenie biodra
- nadmierna aktywność fizyczna, szczególnie wbieganie po schodach
- nadmierne, asymetryczne obciążenie kończyny
Pomocne badania to USG lub w rzadkich wypadkach rezonans magnetyczny stawu biodrowego.
IV. Entezopatia krętarza większego kości udowej
Entezopatia, czyli zapalenie i zwyrodnienie przyczepów ścięgien przyczepiających się do krętarza większego kości udowej jest przyczyną bólu z boku i z tyłu biodra. Dolegliwości nasilają się prze chodzeniu, bieganiu i leżeniu na boku.
Przyczyną entezopatii są przeciążenia mięśni przyczepiających się do krętarza większego, do których należy mięsień gruszkowaty, pośladkowy średni i pośladkowy mniejszy. Czynnikami ryzyka są:
- Rwa kulszowa
- Zespól mięśnia gruszkowatego
- Zespół bólowy stawu krzyżowo biodrowego
- Nadmierna aktywność fizyczna
W postawieniu diagnozy pomagają badania obrazujące staw biodrowy, szczególnie USG i rezonans magnetyczny.
V. Punkty spustowe
Punkty spustowe to bolesne w dotyku zgrubienia w mięśniach. Najczęściej znajdują się z boku uda w paśmie biodrowo-piszczelowym oraz z tyłu i boku pośladka w mięśniu pośladkowym średnim. Objawy najczęściej zmniejszają się podczas gorącej kąpieli, lub pod wpływem alkoholu, jednak alkoholem nie należy się leczyć. Na kacu dolegliwości nasilają się.
Przyczyną jest długotrwałe i wzmożone napięcia mięśni, do którego może dochodzić w rwie kulszowej, zwyrodnieniu stawu biodrowego lub w różnicy długości kończyn.
VI. Staw krzyżowo biodrowy
Staw krzyżowo biodrowy jest przyczyną bólu zlokalizowanego w dolnej części pleców, biodrze, pośladku. Ból jest odczuwany głównie na dole pleców, w pachwinie, biodrze, może też promieniować do nogi. Objawy nasilają się podczas chodzenia, stania i siedzenia. Ból utrudnia lub uniemożliwia zakładanie spodni lub skarpetek na stojąco.
Przyczyną jest najczęściej tępy uraz miednicy, na przykład upadek na pośladki. Objawy nie pojawiają się od razu, ale w ciągu kilku tygodni bądź miesięcy po urazie. Inną przyczyną są choroby zapalne, zwłaszcza zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK).
Badania obrazowe w tym przypadku rzadko wnoszą coś istotnego, dlatego najlepiej przed ich wykonaniem odwiedzić doświadczonego lekarza, który może wskazać jakie badania należy wykonać. W uzasadnionych przypadkach przeprowadza się rezonans magnetycznu stawów biodrowo krzyżowych oraz test na antygen HLA-B27.
VII. Jałowa martwica głowy kości udowej
Jałowa martwica głowy kości udowej – przyczyny
- Przewlekłe używanie leków sterydowych. W niektórych chorobach autoimmunologicznych pacjenci muszą przyjmować sterydy codziennie przez miesiące, a nawet lata. Przykładem takich chorób jest toczeń układowy i reumatoidalne zapalenie stawów.
- Zwichnięcie lub złamanie kości udowej
- Alkoholizm
- Chemioterapia i radioterapia
Jałowa martwica głowy kości udowej – badania
VIII. Biodro trzaskające
Głuchy dźwięk, lub wyczuwalne przeskakiwanie przy pewnych ruchach jest objawem zespołu trzaskającego biodra, zwanego też zespołem przeskakującego biodra. Przyczyną jest przez nadmiernie napięte ścięgna lub znajdujące się z boku uda pasmo biodrowo piszczelowe, które przeskakują nad wystającymi kośćmi, zwłaszcza krętarzem większym.
Przeskakiwaniu może towarzyszyć zapalenie kaletek i ścięgien (entezopatia). Ból jest odczuwany przede wszystkim z boku biodra, w pachwinie, rzadziej w pośladku i w udzie. Rozmieszczenie bólu zależy od konkretnego mechanizmu wywołującego trzaskanie. Strzelanie w biodrze najczęściej pojawia się przy zginaniu uda w kierunku klatki piersiowej. Problem dotyczy przede wszystkim sportowców, szczególnie biegaczy i tancerzy.
Badania, które mogą pomóc to USG, rzadziej rezonansu magnetyczny.
IX. Uszkodzenie obrąbka
Uszkodzenie obrąbka – objawy
- Ból pachwiny i biodra. Tępy, stały ból w spoczynku oraz ból przeszywający, przypominający kłucie w biodrze, który pojawia się podczas uprawiania sportu, najczęściej przy bieganiu. Dłuższe siedzenie również może nasilać ból. Dolegliwości są odczuwanie przede wszystkim w pachwinie, ale też z boku biodra, w pośladku i udzie.
- Blokowanie biodra. Można mieć uczucie, że staw blokuje się w pewnych momentach. Z czasem może pojawić się sztywność i ograniczenie ruchu w stawie.
- Niestabilność biodra. Chód i bieganie staje się niepewne, a biodro wydaje się niestabilne.
- Przewlekły ból często występuje u sportowców, szczególnie uprawiających dyscypliny, w których dużo się biega, kopie lub skręca.
- Nagły ból może pojawiać się po urazie, na przykład podczas grania w piłkę.
Co to jest obrąbek stawu biodrowego?
